Van volle ‘curves’ naar een slank lichaam naar een lichaam met ‘curves’ én een smalle taille … Het ‘ideaalbeeld’ van de vrouw is al vaak veranderd. Je moet het maar bijhouden. In tijden van sociale media kom je als vrouw nog meer in contact met dat ‘ideaal lichaamsbeeld’. De vergelijking is snel gemaakt. De mentale gevolgen vaak niet te overzien.

Niet enkel op sociale media, maar ook in het echte leven krijgen vrouwen vaak opmerkingen over hun lichaam. Dat noemen we body shaming, oftewel het bespotten van iemands uiterlijke kenmerken. Enerzijds heb je fat shaming. Daarbij worden mensen met een volle taille bekritiseert op hun lichaamsgewicht. Anderzijds is er skinny shaming waarbij mensen met een slanke taille kritiek krijgen.

In dit artikel gaan we dieper in op het stigma rond skinny shaming. Asma Belhadj (leerkracht lager onderwijs), Nathalie Van Malderen (studente) en Mariem Chiairi (diëtiste) vertellen elk hun eigen kijk op skinny shaming en de gevolgen hiervan.

Asma Belhadji

Wanneer kreeg je opmerkingen over je lichaam en gewicht?

“Mijn eerste 2 herinneringen dateren van het 2de leerjaar. Ik kreeg de deur niet open, dus de juffrouw zei dat ik meer spek moest eten. Een andere leerkracht gaf tijdens het turnen de opmerking dat het touwklimmen voor mij zeker geen probleem kon zijn omdat ik zo’n lichtgewicht was.”
“Toch werd ik niet enkel binnen de schoolmuren geconfronteerd met zulke uitspraken, het gebeurde ook in mijn familie. Mijn grootouders vroegen bijvoorbeeld regelmatig of ik wel genoeg at. Als kind was Ik me er niet van bewust dat zulke opmerkingen gevolgen hebben. Ik lachte ze vaak weg. Ik besefte pas in mijn pubertijd dat het niet oké was. Ik werd me ook meer bewust van mijn lichaamsbeeld. Sommige kledij paste me niet en ik merkte dat ik liever rokjes en kleedjes droeg omdat mijn benen dan minder zichtbaar waren. Het is pas na een tijd dat ik dat besefte en ik me dus kleedde naar de opmerkingen van anderen.”

Hoe ging je daarmee om?

“In mijn familie had ik enkele leeftijdsgenoten die me namen gaven als ‘sprinkhaan’, ‘skelet’ of ‘frietje’. Die heb ik nooit als kwetsend opgevangen omdat we doorgaans altijd wel grapten met elkaar.”

Kon je bij iemand terecht?

“Mijn tante en oma stelden me altijd gerust dat ik wel zou bijkomen. Ik zocht geen professionele hulp omdat ik me gezond voelde. Ik gaf wel over bij stress maar dat was nooit gerelateerd aan de opmerkingen rond mijn gewicht. Al gaf dat mensen wel een foute indruk.”

Wat doen zulke opmerkingen nu met jou?

“Ik erger me er heel hard aan. Intussen heb ik geleerd om af en toe weerwoord te geven, bijvoorbeeld bij collega’s. Al kan ik dat niet bij iedereen. Vaak lach ik het nog weg terwijl die opmerkingen diep vanbinnen echt pijn doen. Ik denk dat sommige mensen niet beseffen dat hun ‘onschuldige’ opmerkingen hard aankomen. Ik merk ook dat ik me ook schik naar de opmerkingen. Een tijdje terug had ik me voorgenomen om te fitnessen. Toen ik er voor het eerst kwam, vroeg iemand mij wat ik daar kwam doen omdat “ik toch niets had dat weggewerkt moest worden”. Ik ben er nooit meer langs geweest. Ook dokters gaven al vaker aan dat ik naar een diëtist zou moeten.”  

Wat is een advies dat je andere zou geven die ook slachtoffer zijn van skinny shaming?

“Zolang je gezond bent en je zo ook voelt, hoef je je niets aantrekken van wat anderen zeggen. Ik vind niet dat je oplossingen moet zoeken als er geen problemen zijn. Het is niet makkelijk om onmiddellijk weerwoord te geven aan mensen die zulke opmerkingen maken , maar het loont om het wel te doen.”

Nathalie Van Malderen

Ook Nathalie krijgt regelmatig opmerkingen over haar gewicht. Tijdens haar buitenlandse stage in Peru werd ze geconfronteerd met de culturele gewoontes.

“2 jaar geleden, tijdens mijn stage in Peru, werd ik de eerste keer echt geconfronteerd met opmerkingen over mijn lichaam en gewicht. Ze noemden mij flaca of flaquita, wat dun betekent. In Peru is het normaal om anderen een bijnaam te geven op basis van hun uiterlijke kenmerken maar ik nam die bijnaam heel persoonlijk. Door het steeds vaker te horen, werd ik mij meer bewust van mijn gewicht en begon ik echt te denken dat ik geen ‘normaal’ lichaam heb. Na een tijdje vond ik het echt niet meer leuk om zo genoemd te worden.  Soms beantwoordde ik de opmerkingen met humor en soms ging ik erop in. Maar dan was ik eigenlijk meer mezelf aan het verantwoorden door te zeggen dat ik wel genoeg at. Gelukkig kon ik altijd bij mijn familie terecht, zeker bij mijn broer.”

“Zulke opmerkingen doen me echt denken dat ik minder aantrekkelijk ben en dat ik ‘anders’ ben. Ik krijg krijg er een minderwaardigheidsgevoel van. Opmerkingen over mijn uiterlijke kenmerken maken me boos want ik ben gewoon zo. Je moet me maar nemen zoals ik ben. Ik merk dat ik me vaak laat beïnvloeden door wat anderen denken en zeggen over mij, maar beetje bij beetje verbetert dat wel. Aan mensen die hier ook worden mee geconfronteerd, zou ik willen zeggen dat het echt belangrijk is om de knop te proberen omdraaien en jezelf graag te zien. Dat is niet altijd makkelijk, maar uiteindelijk ben jij de persoon met wie je de rest van je leven verder moet. Dus kan je maar beter vrede nemen met wie je bent.”

Mariem Chiairi

“Ik werk sinds een jaar als diëtiste en merk dat mensen regelmatig de vraag stellen hoe ze kunnen bijkomen. Opmerkingen van anderen komen hard aan maar ook sociale media hebben hun aandeel. Tegenwoordig moet je grote borsten en een dik ‘gat’ hebben maar wel een smalle taille. Dit beeld wordt door heel wat mensen nu gezien als het ideaalbeeld maar is allesbehalve normaal. Als je elke dag geconfronteerd wordt met zulke beelden dan geraak je er automatisch door beïnvloed. Ik krijg depressieve berichten van 13-jarige meisjes die graag willen bijkomen omdat ze geen vrouwelijke vormen hebben. Daar maak ik me echt zorgen over. Die meisjes zitten nog maar aan het begin van hun puberteit maar kampen al met onzekerheden over hun lichaamsvormen. Als diëtiste vertel ik hen dan dat een consultatie niet nodig is en probeer ik hen gerust te stellen.”

Ben je als diëtist ook een soort van therapeut?

“Als diëtiste focus ik inderdaad niet enkel op voeding maar evengoed op de gedachtegang van de patiënt en zijn of haar beweegpatroon. Voeding staat centraal maar staat wel in verbinding met beweging en de manier van denken. Ik probeer dat laatste ook te trainen door te werken aan hoe de patiënten zijn/haar zinnen formuleert. Het is belangrijk om hen te laten reflecteren en hen te doen nadenken over wat ze anders kunnen doen en hoe ze dat kunnen omzetten in actie. Ik probeer hen wat aan te moedigen maar als ik merk dat het probleem hen te diep mentaal heeft gekwetst is een psycholoog zeker nodig.”

Hoe herken je een slachtoffer van skinny shaming?

“Bij het begin van een consultatie vraag ik altijd wat de reden is om langs te komen. Het is belangrijk om goed te weten wat de reden is om hulp te zoeken bij een diëtist. Is het voor jezelf of voor iemand anders? Word je ongelukkig door de opmerkingen of door je over jezelf denkt? Slachtoffers van skinny shaming geven meestal snel aan wat voor opmerkingen ze naar het hoofd gekregen krijgen. Skelet, tandenstoker … Heel wat mensen beseffen niet welke impact zulke opmerkingen kunnen hebben. Het bespotten van iemands uiterlijk kan nooit door de beugel. Ik hoop dat mensen dit ook beseffen en ook zelf reflecteren bij hun eigen gedachten en handelen.”