Er is nog te weinig kennis over de symptomen van een hartaanval bij vrouwen, ook bij zorgverleners en mensen die een EHBO-opleiding volgden. Dat blijkt uit de bevraging Baas over eigen Hart die Rebelle vorig jaar op 29 september, de Internationale Dag van het Hart, lanceerde.

Daarin peilden we naar de kennis over genderverschillen bij hartaanvallen. We gingen ook specifiek na of mensen die een EHBO- of zorgopleiding volg(d)en deze symptomen beter herkennen dan het brede publiek. De survey liep over drie maanden en werd door 1179 mensen ingevuld.

Wat blijkt? Het idee leeft nog sterk dat hart- en vaatziekten vooral dodelijk zijn voor mannen. 68% van de bevraagden denkt dat dit bij hen de meest voorkomende doodsoorzaak is (het juiste antwoord bij mannen is kanker). Net iets meer dan de helft schat dan weer correct in dat dit eigenlijk de meest voorkomende doodsoorzaak is voor vrouwen.

De overgrote meerderheid (75%) is er zich wel van bewust dat er verschillen zijn tussen het mannen- en vrouwenhart, maar dat wil niet zeggen dat iedereen die verschillen tijdens een hartaanval correct kan benoemen. De meerderheid herkent de ‘klassieke’ symptomen bij mannen, zoals druk op de borst en pijn in de linkerarm. Bij de klachten van vrouwen heerst er veel meer onduidelijkheid. Daar liggen de antwoorden gespreid over meerdere symptomen. Daarnaast valt het op dat vooral mannen denken dat vrouwelijke symptomen dezelfde zijn als die van mannen.

Het is frappant dat het volgen van een EHBO-opleiding er niet voor zorgt dat mensen de symptomen van een hartaanval bij een vrouw beter kennen. Toch hoeft dat niet te verbazen, want meer dan 90% van de EHBO-opgeleiden geeft aan in de cursus niets gehoord te hebben over sekseverschillen. Velen van onze bevraagden schrikken dan ook: “Ik volg al jaren EHBO-cursussen en ik heb nog nooit het verschil meegekregen tussen mannen en vrouwen bij een hartaanval.”  Gelukkig is er beterschap op komst: vanaf maart zal Rode Kruis Brussels Hoofdstedelijk Gewest EHBO-cursussen aanbieden met vrouwelijke poppen, en sekseverschillen bespreekbaar maken.

Zorgopleidingen hebben iets meer aandacht voor genderverschillen, maar ook daar is werk aan de winkel. Slechts 1 op de 3 bevraagde zorgverleners (al dan niet in opleiding) geeft aan dat er aandacht wordt besteed aan gendersensitieve zorg in hun lessen. Toch voelen ook deze respondenten de nood: “Het lijkt me iets heel belangrijks dat niet vaak genoeg aangehaald wordt. Ik wil er graag meer over leren, zodat ik nog specifiekere zorg kan toepassen.” 

Er is volgens Rebelle dus dringend nood aan verandering! 
 

Rebelle gaat hart

Rebelle wil meer aandacht voor de gezondheid van vrouwenhart. Want het feit dat dat wat anders klopt, mag vrouwen niet langer het leven kosten. Daarom lanceren we een brede campagne rond dit thema. Jij kan daarbij helpen, en wel op verschillende manieren.

Valentijnsactie

Op 14 februari (van 10 tot 13 uur) organiseerden we een ludieke actie om het brede publiek en zorgverleners (in opleiding) hierover te sensibiliseren. We gebruikten Valentijn als aanleiding om meer liefde en zorg voor het vrouwenhart te vragen. Dat deden we met de steun van het UZ Brussel.

We parkeerden die dag onze openhartige Rebelle-caravan voor het ziekenhuis, en deelden gekleed in een anatomisch hartenpak valentijnskaartjes (cheesy vanbuiten, maar met straffe boodschap binnenin) en chocolade uit aan passanten. Wie graag iets wou vertellen over hun ervaring met gendersensitieve zorg (of het gebrek daaraan), kon plaatsnemen in onze caravan en in gesprek gaan met Kelia Kaniki Masengo, die ook onze Rebelle Openhartig podcast host. Zowel zorgverleners, studenten, bezoekers als patiënten werden verwelkomd om hun verhaal te delen. 

Een delegatie van het UZ Brussel kwam onze actie een hart onder de riem steken. “De hartklachten van vrouwen moeten serieus genomen worden. Kom dat hier gerust van de daken schreeuwen”, aldus dr. Dirk Devroey, professor huisartsgeneeskunde en decaan van de faculteit Geneeskunde en Farmacie van de VUB.

Algemeen

• Het is van uiterst belang dat vrouwen bij zichzelf en bij de vrouwen in hun omgeving de symptomen van een hartaanval kunnen herkennen en serieus nemen. Download daarvoor onze folder. 
• Luister naar onze vierdelige podcastreeks Rebelle Openhartig op Apple Podcast of Spotify, waarin we dieper ingaan op het vrouwenhart. Host Kelia Kaniki Masengo gaat erover in gesprek met experten en ervaringsdeskundigen.
• Je kan ook zelf je steentje bijdragen aan de verspreiding van kennis over het vrouwenhart. We ontwikkelden een opstrijkbare hartpatch, die je kan kopen voor 5,5 euro. Een deel van die opbrengst gaat naar de Belgische Cardiologische Liga, al meer dan 50 jaar de expert in preventie rond hart- en vaatziekten. Je vindt de patch in onze webshop.
• Hier vind je de gedetailleerde analyse van de resultaten van de bevraging.

Noot: Met ‘vrouwen’ en ‘mannen’ doelen we in deze campagne op personen die bij de geboorte respectievelijk het vrouwelijke of mannelijke geslacht kregen toegekend.