Veganisme is niet meer weg te denken uit onze samenleving. Vanuit persoonlijke waarden zoals dierenliefde, milieu en gezondheid, kiezen steeds meer mensen voor een plantaardige levensstijl. Maar is veganisme wel geschikt voor iedereen?

Emilie: "Toen ik achtentwintig was, had ik een zware burn-out met een chronische darmaandoening. Een voedingstest wees uit dat ik intolerant was voor eieren en zuivelproducten. Dat is nu vijf jaar geleden. Door een aangepast eetpatroon minderden de darmproblemen en kreeg ik zelfs wat meer energie. Ik ging nog een stap verder en probeerde gedurende één jaar een strikt veganistisch dieet uit: volledig vrij van dierlijke producten. Ik at gezond en gevarieerd met goede vleesvervangers (zoals tempeh, boekweit, noten en peulvruchten). Je zou verwachten dat dit mijn lichaam deugd zou doen, maar niets was minder waar. Na verloop van tijd voelde ik me zwak, koud en futloos. Een bloedonderzoek gaf de oorzaak aan: er waren duidelijke tekorten zichtbaar."

Toegegeven: ik had toen niet de kennis over voeding en supplementen die ik nu wel heb. Veganisme kan een succesverhaal zijn. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt zelfs dat de kans op welvaartsziekten zoals kankers, hart- en vaatziekten en obesitas afneemt bij een plantaardige levensstijl. Bovendien hebben de plantaardige eters onder ons meer energie, een gezonder gewicht en een betere darmkwaliteit. Het is nog onduidelijk of deze voordelen het resultaat zijn van een strikt plantaardig dieet of van een algemeen gezondere levensstijl. Veel veganisten zijn immers bewuster bezig met gezondheid; ze bewegen ook meer en roken minder.

Kan één levensstijl heilzaam zijn voor iedereen?

Een deel veganisten haakt af na een tijd, net als ik. Tekorten aan essentiële voedingsstoffen zijn daar vaak de oorzaak van. Veel voorkomende tekorten in vitamines (B12, D3 en A), mineralen (jodium en ijzer), essentiële eiwitten en omega 3-vetzuren (EPA en DHA) kunnen de gezondheid uit balans brengen en zelfs ernstig schaden.

Een voedingsfout is snel gemaakt wanneer belangrijke nutriënten geschrapt worden. Hoe langer en meer geschrapte bronnen niet vervangen worden, hoe groter de kans op gezondheidsproblemen. Bij een strikt dieet is nodige kennis of begeleiding raadzaam. Is dit ‘verstandig veganisme’ dan vanzelf voordelig voor iedereen?

“Niet alleen wat je eet, maar wat je lichaam opneemt is belangrijk.”

Ieder persoon heeft een persoonlijke blauwdruk: we verschillen onder andere in opvoeding, culturele achtergrond en gezondheidstoestand. De reactie van ons lichaam op voeding is individueel. Daarin spelen je darmflora, eiwitbehoefte en bloedgroep een rol. Niet alleen wat je eet, maar wat je lichaam opneemt is belangrijk en dat verschilt bij iedereen.

Een voorbeeld: volgens Dr. Peter Aelbrecht is de periode voor de puberteit cruciaal voor de werking van je hormoonstelsel. De hormoonproductie werkt op basis van wat je eet in die eerste levensjaren. Hier komt het op neer: ben je opgevoed als vleeseter, dan haalt je lichaam basisstoffen uit dierlijke proteïnen en cholesterol om hormonen te kunnen vormen. Bij overschakeling naar veganisme op latere leeftijd kan je problemen krijgen met je hormonen. Volgens Dr. Aelbrecht ligt de manier waarop je hormoonstelsel basisstoffen uit voeding haalt vast na de puberteit.

Dat mijn gezondheid na één jaar veganisme achteruit ging heeft dus meerdere oorzaken. In de eerste plaats ben ik opgevoed als een kind van mijn tijd: mét dierlijke producten. Daarnaast was mijn gezondheidstoestand niet ideaal toen ik begon met dit dieet. Ik begon eraan tijdens een burn-out met chronische darmontstekingen. Tot slot had ik geen kennis van supplementen en wist ik te weinig van nutriënten.

Conclusie? Mensen zitten complex in elkaar. Het aantal verschillende diëten toont deze verscheidenheid. Of je nu veganist, flexitariër, pescotariër of carnivoor bent, voel vooral wat voeding met je doet. Eet verstandig, gevarieerd en gezond. Mijn oproep is: ‘Luister naar je eigen unieke lichaam’.

geschreven door Emilie Lieten