Huisje, tuintje, boompje. Was dit 30 jaar geleden nog de norm, dan is het dat vandaag veel minder. Meer en meer mensen stellen zich de vraag of ze wel kinderen op de wereld willen zetten. Zij botsen vaak op commentaar en negatieve reacties. Een gesprek met bioloog Dirk Draulans over de keuze om al dan niet kinderen te krijgen.  

“In principe kunnen wij in onze goed georganiseerde maatschappij, met onze sociale zekerheid en onze overheidsondersteuning, perfect 10 kinderen per gezin grootbrengen. Maar dat gebeurt niet. In 1970 kregen vrouwen wereldwijd, Afrika en Azië dus inbegrepen, gemiddeld 5 kinderen. Nu is dat nog 2,3 per vrouw. Op 50 jaar is dat aantal gehalveerd, dat is ongelofelijk snel.”  

Het dalende kinderaantal is volgens Draulans een vreemd biologisch gegeven omdat in de biologie alles draait om het doorgeven van de genen. “Bewust kiezen om geen kinderen te krijgen gaat dus eigenlijk resoluut tegen de biologie in. Dat wij die keuze kunnen maken, is waanzinnig uitzonderlijk. In de dierenwereld is er geen enkel dier dat in de lente beslist om eens een jaar over te slaan.”

Technologische ontwikkelingen en cultuur 

“Tot 50 jaar geleden was de optie om bewust kinderloos te blijven, helemaal niet aan de orde. Een vrouw was ofwel zwanger, ofwel zogend ofwel onvruchtbaar. Als iemand mij vraagt wat de meest niet biologische uitvinding is die de mens ooit gemaakt heeft, moet ik geen seconde nadenken. Dat is de pil."

"Er is geen enkele soort die het ooit klaargespeeld heeft om haar eigen voortplanting zo te gaan regelen dat ze kan beslissen om wel of geen nakomelingen te krijgen. Wij zijn een van de enigen die er, via technologische ontwikkelingen en via cultuur, in geslaagd zijn om de biologie onder de mat te vegen.”

In het algemeen moet je veel meer met kinderen bezig zijn dan vroeger en mensen zijn zich daar heel bewust van.

“De natuur heeft mensen voorgeprogrammeerd om seks te hebben om zich te kunnen voortplanten. Vroeger, in een wereld zonder anticonceptie, hadden vrouwen dus een grote kans om zwanger te geraken. Dankzij de komst van alle voorbehoedsmiddelen kan een vrouw nu zelf beslissen wanneer en óf ze zwanger wil worden. We zijn seks veel meer gaan toespitsen op seksueel genot.”

“Ook onze levensstandaard is verhoogd. We vinden het veel belangrijker dan vroeger om onszelf te ontplooien. We gaan meer en langer studeren, willen reizen … Die factoren zorgen ervoor dat het aantal kinderen dat een vrouw tegenwoordig krijgt lager ligt."

"Daarnaast moet je vandaag de dag veel meer investeren in kinderen. Vroeger liepen ze rond in het dorp en op straat en de buren hielden ze mee in de gaten. Er was een sterke sociale controle. Die is er nu veel minder. In het algemeen moet je veel meer met kinderen bezig zijn dan vroeger en mensen zijn zich daar heel bewust van.”

Populaire media

“Je leest meer en meer verhalen in de populaire media van mama’s die toegeven dat het niet altijd rozengeur en maneschijn is. Sommigen zeggen zelfs dat het soms echt vervelend is om kinderen te hebben. Hoe meer mensen die verhalen lezen, hoe meer er zijn die beginnen te twijfelen of in hun al bestaande twijfels bevestigd worden.” 

"Dat de kinderloze vrouw op weerstand stuit, komt volgens Draulans vooral omdat het zo’n nieuw gegeven is. “Voor veel mensen druist bewust kinderloos blijven in tegen hun principes of tegen hun ideeën over wat ‘normaal’ of ‘de norm’ is." 

"Toch denk ik dat het verhoudingsgewijs nog altijd een minderheid is die kiest om geen kinderen te krijgen. Bovendien zijn er evengoed vrouwen die jong aan kinderen beginnen die op weerstand stuiten. Iedereen heeft tegenwoordig een mening over alles en wil die ook overal verkondigen. Het is goed dat mensen stilstaan bij hun keuzes en nadenken voor ze een beslissing nemen.”