De kans is groot dat je wel al van body positivity hebt gehoord. Body positivity is een beweging die streeft naar gelijke rechten voor elk lichaam. Dat klinkt ons als muziek in de oren! We spraken erover met Marianne Nykjaer, die zelf als body activist actief is op sociale media en haar blog.

“Ik was begin twintig en zat heel slecht in mijn vel. Ik volgde het ene dieet na het andere en voelde me er steeds slechter door. Dat werd ik kotsbeu. Ik ging op zoek naar een andere manier om met mijn zelfbeeld aan de slag te gaan. Via Facebook kwam ik body positive bloggers tegen, zo ging de bal aan het rollen.”

“Het echte kantelpunt kwam er toen ik ziek werd. Ik belandde in het ziekenhuis met als diagnose diabetes type 1. Dat maakte dat ik een knop omdraaide. Nu was het echt genoeg geweest, ik had al te veel tijd verspild door mijn onzekerheid. Ik moest blij zijn dat ik een lichaam had dat zo hard voor me had gevochten. Ik wou die boodschap ook aan anderen meegeven en daarom startte ik een blog.”

Body positivity wordt vaak gezien als synoniem voor zelfliefde. Zelfs Weight Watchers noemt zich body positive, maar voor een dieetbedrijf lijkt me dat toch wel straf?

“(lacht) Voor de duidelijkheid: alles dat met diëten te maken heeft is per definitie niet body positive. De dieetindustrie praat ons onzekerheden aan zodat zij geld kunnen verdienen. Dat wil niet zeggen dat mensen niet het recht hebben om te doen om te doen wat ze willen met hun lichaam. Als jij wilt diëten: het is jouw lichaam, dus jouw beslissing. Als ik op mijn voorhoofd wil tatoeëren ‘alle dikke mensen zijn lelijk’, dan is dat mijn recht en mijn keuze, maar die keuze is niet body positive. Het is niet omdat je iets zelf kiest dat het automatisch body positive is.”

“Body positivity is mainstream geworden. Enerzijds is dat positief: zo komen meer mensen in aanraking met die boodschap. Anderzijds wordt daardoor de body positive boodschap heel erg verwaterd, uit schrik om mensen tegen de borst te stoten. Dan krijg je dus van die absurde situaties waarin de dieetindustrie afvalshakes of hongeronderdrukkende pillen afdoet als body positive.”

“Body positivity draait om gelijke rechten voor álle lichamen. Zelfliefde is er zeker een deel van, maar het is veel meer dan dat. Ik zie mezelf oprecht heel graag, maar dat verandert niks aan het feit dat ik bijvoorbeeld geshamed wordt bij een dokter, of dat ik niet kan shoppen in een gewone winkelstraat, of nog een miljoen andere voorbeelden. Jezelf graag zien zal niks veranderen aan de problemen met gelijkheid voor verschillende lichamen.”

Discriminatie van dikke mensen in de medische wereld kan ervoor zorgen dat ze soms geen medisch advies krijgen behalve ‘val af’. Maar dik en gezond kunnen wel samen gaan?

“Het is inderdaad mogelijk om dik én gezond te zijn, onderzoek toont dat aan. Maar wat ik nog belangrijker vind: zelfs al ben je wél dik en ongezond, dan nog heb je recht op goede zorg. Nu horen dikke mensen “ga eerst afvallen, loop nog maar een half jaar rond met die pijn en klachten en dan zullen we wel zien”. Dat is schandalig. Ook al ben je niet gezond, dan nog heb je recht op respect en goede zorg. We moeten opletten dat gezondheid niet iets wordt om te onderscheiden wie wel respect verdient en wie niet.”

Wij kijken in onze maatschappij heel erg op naar dokters, en ook terecht: ze hebben hard gestudeerd en hebben vaak ons leven in hun handen. Maar op het einde van de dag zijn het ook maar mensen die even vatbaar zijn voor vooroordelen als anderen. Het is onderzocht dat diezelfde vooroordelen die de maatschappij heeft over dikke mensen ook bij dokters heersen.”

Hoe kan de discriminatie van dikke mensen verdwijnen?

“Alles begint met bewustwording. Als mensen zich er niet van bewust zijn dat er bepaalde problemen bestaan, dan kunnen we het niet aanpakken. Op dat vlak is er ook nog heel wat werk. Ik merk dat mensen schrikken als ik vertel dat dikke mensen minder kans maken op promotie, minder loon krijgen, minder snel aangenomen worden. Ze weten dat niet. Er is ook geen wet tegen het discrimineren van dikke mensen. We hebben wel algemene discriminatiewetten, maar er staat nergens expliciet dat je niet mag discrimineren op gewicht.”

“Ik ben wel heel blij dat er stilaan wetenschappelijke interesse begint te komen in het onderwerp; er zijn nu studies die aantonen dat fatshaming (dikke mensen zich slecht/beschaamd doen voelen over hun gewicht nvdr.) niet werkt om mensen gezonder te laten leven. De EU heeft onlangs ook een richtlijn uitgebracht over praten over gezondheid met patiënten. Daarin staat bijvoorbeeld: als je een artikel schrijft over dikke mensen, gebruik dan niet altijd zo’n foto van een dikke vrouw met een smoezelig T-shirt en haar hoofd eraf gesneden. Dat is enorm stigmatiserend.”

Heb je tips voor mensen die dit lezen en aan de slag willen met body positivity?

“Het is belangrijk om te weten dat als je al 20 jaar met jezelf in de knoop ligt, je de volgende dag niet wakker zal worden met een goed zelfbeeld. Dat is hard werken en dat is ook normaal. Je moet stappen ondernemen om je zelfbeeld te verbeteren en je beeld over andere lichamen bij te stellen.”

“Probeer ten eerste alle negatieve invloeden uit je leven te verwijderen. Ontvolg alle (dieet)accounts op sociale media die je slecht doen voelen, en probeer van je feed een positieve plek te maken. Volg body positive bloggers en mensen die rond dat thema bezig zijn. Er bestaat echt een heel warme body positive community online, dat is mijn veilige bubbel die me kan opladen na een zware dag.”

“Probeer ook niet meer negatief over jezelf te praten. Als je bijvoorbeeld denkt ‘ugh ik haat mijn armen’, bedenk dan dat je er wel mee kan knuffelen, je kind oppakken, in potten roeren om lekker eten te maken. Je armen doen heel veel voor je dus het wordt tijd dat je dat meer gaat appreciëren.”