De stationsroman is aan een opmars bezig. Volgens fanatieke lezer Nádia zijn hier 2 redenen voor. “Ten eerste is er de pandemie. Iedereen had het moeilijk de voorbije jaren. We snakten naar ontspanning en het gevoel dat het allemaal wel goed zou komen. Dan merk je dat romantiek heel troostend en comforting kan zijn. Je geniet van het verhaal want je weet dat er sowieso een happy end volgt. Ten tweede is er de hype rond Bridgerton. De serie kreeg een groot budget, iedereen was er enthousiast over en het plaatste het genre terug op de kaart.”

Nochtans klinkt de definitie van een stationsroman niet veelbelovend. Men spreekt van ‘een voor massaconsumptie bestemd boek zonder literaire waarde, dat louter tot tijdverdrijf dient, met een voorspelbaar verhaal en een naïef beeld van de realiteit.’

(lacht) “Ik zou het zelf ook geen hoogstaande literatuur noemen. Het is gewoon bedoeld om mensen een fijne tijd te bezorgen. Ik kan zo’n boek in 2 dagen uitlezen, het vraagt geen mentale energie. Dat is voor mij net de meerwaarde. Ik heb een stressvolle job als wetenschapper, in mijn vrije tijd wil ik ontspannen. Ik hoef geen Tolstoj te lezen om aan mensen te bewijzen dat ik verstandig ben.”

“Het stoort me wel als mensen zeggen dat ik een seksboekje lees. Op televisie is er zoveel seksuele content te zien en dat is geen probleem. Maar wanneer het gaat om boeken die door en voor vrouwen werden geschreven, is het ineens raar. Uitgevers doen veel inspanningen om dit stereotype beeld weg te werken. Ze maken bijvoorbeeld discretere covers dan vroeger. De oorspronkelijke covers werden niet door iedereen naar waarde geschat, maar ik vind ze fantastisch. Ze werden gemaakt op basis van prachtige olieschilderijen.”

“Je kan literatuur in veel categorieën opdelen. De romantische verhalen worden daarbij snel in het verdomhoekje geduwd. Dat negatieve beeld is onterecht. Eigenlijk bevatten de verhalen een heel feministische en waardevolle boodschap.”

Dat zal veel mensen verbazen. Waar zit de feministische boodschap precies in?

“Bij de oude boeken blijft de feministische boodschap meer verborgen. Het komt er wel op neer dat de man een emotioneel geconstipeerde idioot is die denk dat hij beter is omwille van bijvoorbeeld een hoge sociale klasse. Toch slaagt een vrouw er telkens in om hem op zijn knieën te krijgen. Nu wordt er anders geschreven over de vrouwelijke hoofdpersonages. Het zijn vrouwen met een sterke wil.”

“Vaak schetsen de verhalen een beeld van hoe mensen in een bepaalde periode leefden. Er is altijd aandacht voor de rol van de vrouw op dat moment in de geschiedenis. Een goed voorbeeld daarvan is Bringing Down The Duke. De schrijfster Evie Dunmore vertelt over de eerste studentes aan de universiteit van Oxford. Het hoofdpersonage is heel politiek geëngageerd. Hello Stranger  is gebaseerd op de eerste vrouwelijke arts in Londen en met de worstelingen waarmee ze te maken kreeg. Zo breng je saaie historische feiten op een andere manier tot bij mensen en leer je hoe ver we gekomen zijn, zowel in wetenschap als in de manier waarop we naar vrouwen kijken.”

Hoe zit het met diversiteit? Gaan de boeken op dat gebied mee met hun tijd?

“De laatste 5 jaar is er een shift geweest. Er zijn schrijvers die queer personen als hoofdpersonage gebruiken. Cat Sebastian en Alexis Hall schrijven allebei over non-binaire, biseksuele of transpersonen. Mensen van kleur komen aan bod in de boeken van Beverly Jenkins, zelf een zwarte vrouw. Indigo is een van mijn favoriete boeken van haar. Ze heeft haar research gedaan en geeft een duidelijk beeld van de slavenhandel. Het is zo krachtig om te lezen hoe een vrije slaaf de liefde vindt.”

“Ik lees graag historische boeken omdat ik wil zien hoe romantiek evolueert. Er is een gigantische verandering. In het begin was er non-consensual seks. Dat is nu totaal niet meer aan de orde. Vrouwen beleven plezier aan seks in de boeken, het is heel sex positive. Consent, feminisme en vrouwen die de controle over hun leven nemen zijn steeds meer de maatstaf. De boeken passen zich aan aan de maatschappij en aan wat mensen willen lezen.”

Hoe ben je zelf eigenlijk met de boeken in contact gekomen?

“Ik wou terug meer lezen om te ontspannen. Op YouTube ging ik op zoek naar tips. Daar kwam ik de naam Tessa Dare tegen. Ik las haar boek The Duchess Deal  en was verkocht. Het gaf me zoveel plezier. In 2020 begon ik mijn Bookstagram-pagina. We vormen een kleine community op het internet. De lezers van historische romans zitten wereldwijd, maar in mijn eigen omgeving ken ik niemand. Romantische literatuur is een van de grootste genres bij uitgeverijen, maar er rust duidelijk nog een stigma op. Ik hoop dat lezers beseffen dat ze zich niet moeten schamen om iets dat ze leuk vinden en dat meer en meer mensen de boeken in hun ware aard gaan zien.”

Ben je op zoek naar meer leestips of wil je graag in gesprek gaan over het thema met Nádia? Neem contact met haar op via www.instagram.com/nadiaandstepbacks.

Hans Jansen, hoofdredacteur van Vlaanderens grootste stationromans Bouquet, aan het woord.
“Bouquet heeft meer dan 1 miljoen lezers in Vlaanderen en Nederland. Het gaat vooral om vrouwen (maar zeker ook mannen) tussen 14 en 100 jaar, met een kleine meerderheid in de groep 35- tot 54-jarigen. Het is een vaste, trouwe lezersgroep. Dat blijkt ook uit de lange traditie van de boeken. De allereerste Bouquet verscheen in 1975. Ondertussen zitten we ongeveer aan nummer 4500. Het succes zit hem onder meer in de instant gratification. Je leest de verhalen in een paar uur uit. Net zo snel dus als een avondje Netflix.”
“De boeken worden geschreven door tientallen, voornamelijk vrouwelijke, auteurs uit Engelstalige landen. Er komen voortdurend nieuwe, jonge schrijfsters bij waardoor de verhalen meegaan met hun tijd, zowel in toon als in thematiek. Zo zijn in de laatste jaren de liefdesscènes een stuk pittiger geworden. Waar de slaapkamerdeur vroeger na de eerste kus dichtsloeg en je als lezer maar moest raden wat er verder gebeurde, staat die nu wagenwijd open. Ook worden er steeds meer inclusieve verhalen geschreven.”
“De grootste verandering in de loop der jaren zien we bij de heldin. Zij veranderde van een onschuldig, grijs muisje dat bij haar ouders woont en door de held het echte leven in geleid wordt, in een zelfstandige jonge vrouw die zich niet zomaar laat verblinden door de rijkdom en het maatschappelijke succes van de held. Het mooie is dat de held van de heldin leert dat het leven zoveel meer waarde heeft als je ook je gevoel toelaat. Dat is de grote, positieve boodschap van Bouquet: ware liefde overwint alles. En dan zijn de verhalen ook nog eens spannend en sexy. Succes gegarandeerd!”

Paula, co-host van de podcast ‘Tater bij de wijn’ is fan van het genre. Zij deelt graag haar tips.

• Verraderlijke Viking (Sara Bennett)

Lady Rose roept de hulp  van een bende ruige huurlingen in wanneer haar landgoed wordt belaagd. Al snel hoopt ze dat een van de wilde Vikings zijn lichaam niet alleen ter verdediging van haar bezit zal inzetten.

• Twee Vikingen, één gedachte (Sandra Hill)

Tweelingsbroers Toste en Vagn raken op het slagveld bruut van elkaar gescheiden. Toste wordt wakker in een klooster en raakt daar onder de indruk van de geheimzinnige non Esme. Vagn op zijn beurt ontwaakt vastgebonden op een bed en zal worden uitgehuwelijkt aan de stoere Helga.

• Ongepast verlangen (Christina Dodd)

De arrogante graaf Kerrich besluit een weesje onder zijn hoede te nemen om zijn imago op te krikken. Hij gaat op zoek naar een gouvernante. De beeldschone Pamela Lockhart weet de baan te bemachtigen. Maar dan blijkt Kerrich zich aangetrokken te voelen tot zijn gouvernante. Tegelijkertijd heeft Pamela, die net zomin in de liefde gelooft als haar charmante werkgever, het steeds moeilijker om haar ongepaste verlangens in toom te houden.