Maak keuzes die bij je passen
Hilde Mariën is als persoonlijke coach en opleider gespecialiseerd in stress en burn-out. Tijdens haar sessies ligt de nadruk op het maken van authentieke keuzes. Wij gingen met haar in gesprek en kwamen meer te weten over de oorzaken en gevolgen van spanning en stress.
“Stress kan zich op verschillende manieren uiten. Bij acute stress gaat je hartslag omhoog, versnelt je ademhaling, wordt je spijsvertering op een laag pitje gezet enzovoort. Op lange termijn kan dit leiden tot maagpijn, hoofdpijn, rug- of nekpijn, spierkrampen, oorsuizen enzovoort.”
“Naast lichamelijke klachten zijn er ook meer emotionele symptomen. Zo raak je bijvoorbeeld vermoeid, ben je lichtgeraakt, gevoeliger voor prikkels, minder geconcentreerd of begin je te twijfelen aan jezelf.”
“De symptomen van chronische stress en burn-out bouwen zich langzaam op. Het verschil tussen vandaag en vorige week is niet zo groot, het verschil tussen vandaag en 2 jaar geleden kan dat wel zijn."
"Ik vergelijk het een beetje met het verhaal van de kikker en de kookpot: Als je een kikker in een kookpot met koud water op het vuur zet, dan voelt de kikker de geleidelijke opwarming niet en wordt hij levend gekookt omdat hij het niet zag aankomen. Zo gaat het ook met burn-out.”
Welke persoonsfactoren spelen een rol bij stress?
“Sommige mensen zijn vatbaarder voor stress dan anderen. Zo heb je de A‑persoonlijkheden. Dit zijn de ‘snel, sneller, snelst-types’. Zij jagen zich op, nemen geen pauzes en hebben vaak een te hoge bloeddruk. Ze houden dit redelijk lang vol, maar op den duur botsen zij ook tegen hun grenzen. Daarnaast zijn er de D-types. Zij kroppen de dingen op, piekeren veel en zijn snel ongerust.”
“Verder zijn ook mensen die perfectionistisch zijn gevoeliger voor stress en burn-out. Zij leggen de lat heel hoog voor zichzelf en hun omgeving. Dit brengt veel stress met zich mee.”
“Daarnaast heb je de pleasers, mensen die voor iedereen goed willen doen en denken dat ze alleen graag gezien kunnen worden als ze geven. Dit vraagt veel energie.”
“Ook mensen die veel piekeren zijn vatbaarder voor stress. Ze gaan bijvoorbeeld situaties/scenario’s bedenken die zich niet echt voordoen. Hun lichaam reageert daarop omdat het het onderscheid niet kan maken tussen echte situaties en gefantaseerde, gecreëerde situaties.”
De laatste jaren lijkt het aantal mensen met een burn-out toe te nemen in onze samenleving. Hoe komt dat?
“We leven in een andere wereld dan 50 jaar geleden. Veel dagelijkse dingen zijn complexer dan vroeger. Vroeger keek je bijvoorbeeld 1 keer per dag in je brievenbus, nu zoeken we constant informatie op via internet. We beseffen vaak niet hoe vermoeiend dat is.”
“In mijn praktijk hoor ik 3 dingen terugkomen waar mensen het meeste nood aan blijken te hebben: rust, vrijheid en erkenning. En dit terwijl er in onze samenleving juist een drang is naar controle en regels.”
Kies in je job en je privéleven voor de dingen die jij belangrijk vindt.
Welke tips geef je mee om stress te voorkomen?
“Er zijn een aantal voor de hand liggende dingen die heel belangrijk zijn. Zo moet je zorgen voor een goed slaappatroon. Slaap zorgt ervoor dat je dingen kan verwerken en dat je hersenen tot rust komen. Goed slapen begint niet om 10 uur ’s avonds, maar eigenlijk al vanaf het moment dat je opstaat. Door overdag pauzes te nemen en te relativeren ga je ’s nachts beter slapen.”
“Gezonde slaapgewoontes, beweging, gezonde voeding en het uitproberen van nieuwe dingen zorgen ervoor dat onze hersenen plastisch blijven. Zo blijf je veerkrachtig.”
“Verder is het ook belangrijk om aan je zelfkennis te werken en keuzes te maken die bij je passen. Kies in je job en je privéleven voor de dingen die jij belangrijk vindt.”